Ni Genoveva Edroza-Matute
Sabi nila, «Mabuti.» Iyan ang naging palayaw ng aming guro sa asignaturang Filipino. Siya’y tinatawag na «Mabuti» hindi lamang dahil sa kanyang likas na kabaitan, kundi dahil sa madalas niyang paggamit ng salitang ito tuwing nagbibigay siya ng paliwanag sa kanyang mga estudyante. “Mabuti,” sasabihin niya, at pagkatapos ay ipagpapatuloy niya ang kanyang mahinahong paliwanag.
Ako’y nag-aaral pa noon sa mataas na paaralan, at isa siya sa mga paborito kong guro. Laging may ngiti sa kanyang mga labi at tila walang dinadalang mabigat na suliranin sa buhay. Ngunit sa kabila ng kanyang malambing at magiliw na anyo, naramdaman ko na may itinatago siyang malalim na lungkot.
Isang araw, matapos ang aming klase, nagpunta ako sa silid-aklatan upang mag-isa. Doon ko siya nakita — si Mabuti. Siya’y nasa isang sulok, tahimik at tila may iniisip. Nakasalampak siya sa lupa at nang mapansin kong tila may hawak siyang isang piraso ng papel, napansin ko rin ang mga luhang pumapatak mula sa kanyang mga mata. Ako’y natigilan, hindi ko inaasahan na makikita siya sa ganoong kalagayan.
Mula noon, napansin ko ang mga pagbabagong tila maliit ngunit mahalaga. Masarap pa rin siyang magturo at palaging may kuwento ng kabutihan at pag-asa sa kanyang mga aralin. Ngunit sa tuwing nababanggit ang tungkol sa kanyang anak, tila may bahid ng lungkot sa kanyang mga mata.
Madalas niyang ikuwento sa amin ang kanyang anak. Iyon daw ang pinakamahalaga sa kanyang buhay at ang tanging nagpapasaya sa kanya. Ngunit hindi niya kailanman binanggit ang tungkol sa asawa ng kanyang anak o ang kanyang buhay pamilya. Sa bawat pag-uusap, napapansin kong may mga bagay na tila hindi niya kayang sabihin.
Isang araw, sa kalagitnaan ng aming klase, bigla siyang natigilan. Hindi niya natapos ang kanyang paliwanag at bigla siyang nagpunas ng luha. Lahat kami ay tahimik, at ramdam namin ang bigat ng kanyang damdamin. Alam kong may malalim na sugat sa kanyang puso, ngunit hindi niya ito ipinaalam sa amin. Patuloy siyang ngumiti at itinago ang lahat ng kanyang pinagdaraanan.
Tema at Aral
Ang «Kwento ni Mabuti» ay sumasalamin sa pakikibaka ng isang tao na nagtatago ng sariling kalungkutan at hinanakit sa likod ng isang ngiti. Si Mabuti ay isang guro na sa kabila ng kanyang sariling mga suliranin ay patuloy na naglilingkod at nagpapakita ng tapang at kabutihan. Nagtuturo ito ng aral na minsan, ang mga tao na palaging masayahin sa panlabas ay siya ring may pinakamalalim na sakit na dinadala.
Ang kwento ay nagpapaalala na ang bawat isa sa atin ay may sariling laban, kahit na hindi ito lantad sa iba.