Sa kaharian ng Berbanya, namahala si Haring Ferdinand at Reyna Valerian nang may karunungan at katarungan. Gayunpaman, ang kaharian ay nahaharap sa madilim na panahon dahil sa isang mahiwagang sakit na nakakaapekto sa hari. Ang tanging kilalang lunas ay ang mahiwagang awit ng Ibong Adarna, isang nilalang na may maningning na balahibo at makalangit na tinig na naninirahan sa tuktok ng isang gintong puno sa kabundukan ng Berbanya.
Ang hari, desperado na mabawi ang kanyang kalusugan, ay ipinagkatiwala sa kanyang tatlong anak na sina Don Pedro, Don Diego at Don Juan, ang misyon ng paghuli sa Ibong Adarna. Tinanggap ng mga prinsipe ang hamon at nagsimula sa kanilang magkahiwalay na paglalakbay.
Si Don Pedro, ang pinakamatanda at pinakamayabang sa magkakapatid, ang unang sumubok nito. Gayunpaman, ang kanyang pagmamataas ay humadlang sa kanya na magtagumpay, dahil hindi niya pinansin ang mga babala ng matandang ermitanyo na nagpakita sa kanya ng daan patungo sa ibon.
Pagkatapos ay turn ni Don Diego, ang pangalawang anak na lalaki. Hindi tulad ni Don Pedro, si Don Diego ay tuso at may pakana. Sinubukan niyang linlangin ang ibon gamit ang mga trick, ngunit ang kanyang masamang hangarin ay humantong sa kanyang pagkatalo.
Sa wakas, ito na ang turn ni Don Juan, ang pinakabata at pinaka mapagpakumbaba sa magkakapatid. Si Don Juan ay mabait, matapang at may malinis na puso. Sa kanyang paglalakbay, nakilala niya ang isang mangangahoy na nag-alok sa kanya ng mabuting pakikitungo at matalinong payo upang harapin ang mga pagsubok na kanyang makakaharap sa kanyang pagpunta sa Ibong Adarna.
Napagtagumpayan ni Don Juan ang maraming hamon, kabilang ang pagtawid sa disyerto, pagtawid sa ilog na puno ng mga mapanganib na nilalang, at pag-akyat sa nagyeyelong bundok. Sa wakas, narating niya ang gintong puno kung saan inawit ng Ibong Adarna ang mahiwagang himig nito.
Sa pagtitiis at paggalang, pinakinggan ni Don Juan ang awit ng ibon at inipon ang mga gintong luha nito, na may kapangyarihang magpagaling sa kanyang ama. Nagbalik siyang matagumpay sa kaharian ng Berbanya at, gamit ang mga luha ng Ibong Adarna, pinagaling si Haring Ferdinand.
Pasasalamat sa kanyang katapangan at pagpapakumbaba, inalok ng hari kay Don Juan ang korona, ngunit mas pinili niyang umuwi sa kanyang mga kapatid. Sama-sama, pinamunuan ng tatlong prinsipe ang kaharian nang may karunungan at kabaitan, pinananatiling buhay ang kuwento ng Ibong Adarna bilang paalala ng mga halaga ng katapangan, kababaang-loob, at pakikiramay.
