Noong unang panahon sa bayan ng mga diwata at mga espiritu, may isang napakagandang dalaga na nagngangalang Ligaya. Siya ay kilala sa kanyang napakabait na puso at sa kanyang mga katangian na tila nakakasilaw na talas ng isip. Subalit, sa kabila ng kanyang kagandahan, may isang lihim na nagkukubli sa kanya na nagdala ng labis na kalungkutan sa kanyang buhay.
Ang Ganda at Lihim ni Ligaya
Ang mga tao sa kanyang bayan ay palaging humahanga sa kanyang talino at ganda. Subalit, si Ligaya ay may isang matinding takot. Takot siya sa kanyang sariling anino, lalo na sa mga hampas ng malamig na hangin. Laging iniisip ni Ligaya na may mga masamang espiritu na nagmamasid sa kanya. Para sa kanya, ang mundo ay puno ng mga panganib na hindi niya maiiwasan.
Isang araw, habang naglalakad siya sa kagubatan, nakatagpo si Ligaya ng isang matandang mang-uugali na may mahahabang buhok at mapupulang mata. Ang matanda ay nagbigay sa kanya ng isang mahiwagang salamin at sinabi, “Sa salamin na ito, makikita mo ang tunay na kahulugan ng iyong takot.” Ang matanda ay nagwarn sa kanya na ang salamin ay may kapangyarihang makakita ng mga bagay na natatakpan ng dilim, pero hindi ito isang laruan lamang.
Ang Pagbabago
Sinubukan ni Ligaya ang salamin, at sa sandaling tumingin siya dito, nakita niya ang kanyang sarili na nag-iisa sa isang malawak at madilim na kagubatan. Ang mga pwersa ng dilim ay nagtatago sa bawat anino, at naramdaman niya na tila dumarami ang mga ito sa kanyang paligid. Ngunit sa kalagitnaan ng takot, nais niyang malaman ang dahilan kung bakit siya natatakot. Subalit, ayaw niyang maniwalang siya ay may kapangyarihan na kausapin ang kanyang takot.
Ang kanyang takot ay unti-unting lumalala, ngunit sa huli, nagpasya siyang harapin ito. Pinagtibay ang kanyang loob, naglakad siya sa kagubatan, nag-iisip na ang kanyang takot ay isang bahagi ng kanyang sarili na kailangan niyang yakapin. Habang naglalakad siya, ang kanyang mga luha ay unti-unting nag-abot sa lupa, at dito, nagkaroon ng isang himala. Ang mga butil ng kanyang luha ay bumagay sa lupa, at sa bawat pagkabagsak nito, may mga makahiya na lumalabas mula rito.
Ang Makahiya bilang Simbolo
Ang mga makahiya ay lumitaw sa paligid niya, malalaki at may mga maliliit na dahon na tila nag-aanyaya sa kanya na yakapin ang kanyang mga takot. Ang kanilang katauhan ay nakita ni Ligaya bilang simbolo ng kanyang pagkatao—nagtataglay ng kagandahan subalit may katangian ding naglilihim sa likod ng kanilang mga dahon. Ang mga makahiya ay nag-aatas sa kanya ng pag-iingat, at katulad ng kanyang takot, sila ay may kakayahang “mahiya” sa presensya ng mga tao.
Ang Aral ng Alamat
Matapos ang karanasang iyon, natutunan ni Ligaya na ang bawat tao ay may mga takot at kahinaan, at hindi ito dapat itinatago. Ang mga makahiya ay naging simbolo ng kanyang bagong pag-unawa—ang takot ay hindi isang kalaban kundi isang kaibigan na kailangang yakapin. Mula sa araw na iyon, ang makahiya ay naging mahalagang bahagi ng kanilang bayan, simbolo ng lakas at ang pangangailangan na maging matatag sa harap ng takot.
At mula sa hindi mailarawang takot ni Ligaya ay umusbong ang isang bagay na maganda: ang pagkilala sa sarili at ang pagtanggap na ang bawat tao ay may kanya-kanyang laban. Kaya’t sa tuwing makikita mo ang mga makahiya sa tabi ng daan, alalahanin mo ang alamat ni Ligaya at ang kanyang natutunan—na ang tunay na lakas ay nagmumula sa pagharap sa ating mga takot at sa pagyakap sa ating buong pagkatao.
At yan ang alamat ng Makahiya, isang kwentong puno ng aral na nagdadala sa atin sa katotohanan na ang takot ay hindi katapusan, kundi simula ng isang bagong paglalakbay.
Moraleja Ang Alamat ng Makahiya
Sa alamat ng Makahiya, natutunan natin na ang takot ay bahagi ng ating pagkatao. Hindi ito dapat itinatago o iniiwasan; bagkus, dapat natin itong yakapin at paghandaan. Tulad ni Ligaya, ang tunay na lakas ay nagmumula sa pagharap sa ating mga takot at pagkilala sa ating mga kahinaan. Sa bawat pagsubok, nagiging mas maganda ang ating pag-unawa sa sarili, at nagiging simbolo tayo ng pag-asa at katatagan sa iba.
