Sa isang tahimik na kagubatan, may isang kalapati na nangangalang Tapat. Siya ay kilala sa kanyang pagiging mabait at mapagbigay. Laging may dala-dalang mga buto para sa kanyang mga kaibigan sa gubat. Sa kabila ng kanyang maliit na laki, napakalaki ng kanyang puso. Pero sa itaas ng mga puno, nandoon ang isang agila na tinatawag na Gaya. Si Gaya ay may napakalakas na mga pakpak at mahigpit na pagtingin. Lahat sa gubat ay natatakot sa kanya, dahil siya ang hari ng mga ibon.
Ang Pagsasalubong
Isang umaga, nagpasya si Tapat na maglakbay sa isang mas malawak na bahagi ng gubat. Habang siya ay masayang lumilipad, napansin niya si Gaya na nakatingin sa kanya mula sa pinakamataas na sanga ng puno. Ang mga mata ni Gaya ay nagliliyab sa init ng araw, at tila nag-aasikaso ng isang balak.
«Tapat!» tawag ni Gaya, «Bakit hindi ka nagtatago mula sa akin?»
Natakot si Tapat, ngunit siya’y may tapang. «Bakit kailangan kong magtago? Wala akong ginagawang masama,» ang sagot niya nang may lambing.
Pagkakaiba ng Kanilang Mundo
Nagsimula ang usapan. Si Gaya ay nagmalaki sa kanyang mga kakayahan. «Alam mo ba, ako ang pinakamalakas na ibon dito. Kayang-kaya kong maglipad sa itaas, habang ikaw ay nasa ibaba lang,» said Gaya with pride. «Bakit ka nananatili sa lupa? Dito sa itaas, ang buhay ay puno ng kalayaan!»
Ngunit si Tapat, na may ngiti sa kanyang mukha, ay sumagot, «Tama ka, Gaya. Pero may mga bagay na hindi mo maabot kapag ikaw ay nasa itaas lamang. Sa ilalim, may mga tunay na kaibigan, mga ligaya, at mga simpleng bagay na nagbibigay saya sa buhay.»
Isang Pagtuturo
Habang nag-uusap, may isang malakas na hangin na dumaan at nagdala ng malaking sanga mula sa puno. Si Tapat ay mabilis na nakalipad upang iwasan ito, subalit si Gaya, hindi nakilala ang panganib, at nadaganan ng sanga.
«Tulungan mo ako, Tapat!» ang sigaw ni Gaya. Napagtanto ni Tapat na kahit gaano siya kadakila, may hangganan pa rin ang lakas ni Gaya. Agad siyang lumipad pabalik upang tulungan ang agila.
Ang Pagsasama
Sa sipag at determinasyon ni Tapat, nagawa niyang alisin ang sanga kay Gaya. «Salamat, Tapat! Ngayon ko lang naisip na maaari akong umasa sa iba, hindi lang sa aking sarili,» ang sabi ni Gaya habang nag-iisip.
Sabay nilang tinahak ang daan pabalik sa kanilang tahanan. «Tapat, napagtanto ko na hindi lahat ng bagay sa buhay ay makakamit sa sarili lamang. Mas mabuti kung tayo ay nagtutulungan,» wika ni Gaya.
Ang Bagong Kaibigan
Mula sa araw na iyon, naging matalik na magkaibigan si Tapat at Gaya. Ang kalapati ay naghatid kay Gaya sa mga kaibigang ibon at tinuruan siya kung paano makipag-ugnayan sa iba. Sa kabila ng kanilang pagkakaiba, natutunan nilang pahalagahan ang bawat isa.
Ang kalapati ay natutong lumipad nang mas mataas at ang agila naman ay natutong maging humble at makipagtulungan. Isang magandang pagbabago ang naganap at mula noon, ang gubat ay naging puno ng saya at pagkakaibigan.
Aral ng Kuwento
Ang kwentong ito ay nagtuturo sa atin na sa buhay, mahalaga ang pagtutulungan at pagkaunawaan. Kahit gaano katangkad o kaliit ang isang tao, ang tunay na halaga ay nasa ating puso at sa ating kakayahang umunawa at makipag-ugnayan sa iba.
Moraleja Ang Kalapati at ang Agila
Narito ang isang moraleja sa Filipino na maaaring makuha mula sa pabula ng «Ang Kalapati at ang Agila»:Sa buhay, hindi mahalaga kung gaano tayo kalakas o kataas; ang tunay na halaga ay matatagpuan sa ating kakayahang makipagtulungan at umunawa sa isa’t isa. Ang pagkakaibigan at pagkakaisa ang susi tungo sa mas masayang buhay.